اولین سؤالی که نیاز است که در زمان استفاده از یک اسید در سیستم آب پرسیده شود، علت آن است. این سؤال به تنهایی تعیین کننده نوع اسید مورد استفاده برای رسیدن به بهینه سود ( و حداقل عوارض) می باشد.
غالب اسیدها در 2 گروه آلی و غیر آلی جای می گیرند. دلیل درخواست مصرف محصولات اسیدی، مشخص می کند تا از کدام گروه باید برای کمک، مصرف گردد. عموماً اگر تولیدکنندگان به دنبال سلامت بهتر پرنده باشند، از اسید آلی استفاده می کنند. اگر علت مصرف محصول اسیدی کاهش pH باشد، از اسید غیرآلی استفاده می شود. اگر علت استفاده تمیز نمودن خطوط آب باشد، تمرکز بر توانایی حذف ذرات بوده و از یک اکسیدکننده برای پرورش مصرف می گردد.
اسیدهای آلی
اسیدهای آلی، اسیدهای کربوکسیل هستند که دارای پیوند کربن-هیدروژن می باشند و به عنوان اسیدهای ضعیف تلقی می گردند. برخی از اسیدهای آلی رایج که به آب اضافه می نماییم، شامل اسید استیک (سرکه) و اسید می باشند. چندین مطالعه نشان داده اند که اسیدهای آلی مانند اسید فورمیک و اسید پروپیونیک، در کنترل E.coli و سامونلا در روده مؤثرند؛ در حالی که اسیدهایی مانند اسید لاکتیک و اسید اسید بوتیریک می توانند میکروفلور لاکتوباسیلوس مفید روده را افزایش دهند.
چندین بار این اسیدها در فرمولاسیون غذایی استفاده شده اند. زمانی که اسید آلی به سیستم آبخوری اضافه می گردد، مزایای مربوط به هضم آنزیمی بیشتر شده و موکوس روده ای افزایش می یابد؛ هر چند که سلامت فلور روده نیز ممکن است سودمند گردد.
از معایب استفاده از اسیدهای آلی می توان به اتم کربنی که از قبل نام بردیم، اشاره نمود. پیوند کربن-هیدروژن، تمام تفاوت ها را در خط آب ایجاد می نماید. اتم کربن در اسیدهای آلی می تواند توسط میکروب ها به عنوان منبع انرژی استفاده گردد.
می توان تصور نمود که به علت کاهش pH، تمامی میکروب ها کشته می شوند. ما تمامی میکروب ها را نمی کشیم. حقیقتاً شاید می توانیم محیطی عالی برای از بین بردن آب خوری های مسدود، ایجاد نماییم. تعداد زیادی از قارچ ها، کپک ها و مخمرها در ایجاد محیطی با pH بین 2 تا 9 موفق بوده اند.
در یک محیط اسیدی، بعضی از ارگانیسم ها می توانند با گسترش پمپ انتقال دهنده، پروتون های با بار مثبت را حذف نمایند. باقی از خودشان و تغییرات، با تغییر رشد چند شکلی جهت تولید دیواره ضخیم تر، محافظت می نمایند.
گاهاً ما با مشکلات پیچیده ای مواجهیم که زمانی رخ می دهد که قارچ، متابولیت ثانویه تولید می کند که برای حفظ محیط زندگی و و سرکوب رشد باکتری های رقیب است. این متابولیت ثانویه می تواند با کلر افزوده شده تداخل نماید و منجر به ممانعت بیشتر از تلاش ما برای بهبود بهتر آب گردد.
همچنین باکتری ها می توانند در محیط با pH پایین، خوب عمل کنند. لیستریا مونوسیتوژنز، گونه های مختلف سالمونلا و E.coli نشان داده اند که می توانند در محیط با pH کمتر از 5.5 ، وفق یابند. این ارگانیسم ها می توانند در مدفو عی که از پرنده به آبخوری منتقل می شوند، حضور داشته باشند و روی پای ما آمده و به سیستم تنفسی انتقال یابند. آن ها تا زمان ایجاد محیط مناسب، منتظر می مانند. ایده حذف تمامی میکروب ها با کاهش pH ، می تواند ما را با مشکلات بیشتری نسبت به قبل از استفاده از اسید آلی، مواجه نماید.
اسیدهای آلی می توانند ابزاری کاربردی برای سلامت پرنده باشند اما باید یادآور شد که یک منبع بزرگ انرژی برای خیلی از قارچ ها، مخمرها، کپک ها و باکتری ها وجود دارد. کوتاه مدت استفاده کنید و بیشتر همرا با عامل اکسید کننده، مصرف نمایید.
اسیدهای غیر آلی
اگر دلیل شما pH کمتر است، باید اسید غیر آلی انتخاب شما باشد. از این اسیدها گاهاً تحت عنوان “اسیدهای معدنی” نام برده می شود. اسیدهای غیر آلی از اسیدهای آلی قوی تر هستند و با مصرف کمتر، منجر به کاهش بیشتر pH می شوند. آن ها پیوند کربن-اکسیژن موجود در اسید آلی را ندارند و لذا احتمال انسداد با میکروارگانیسم های آبخوری، که از آن ها به عنوان منبع غذایی استفاده می کنند، کاهش می یابد.
عیب اصلی اسیدهای غیر آلی می تواند مقاومت بیشتر آن ها در تجهیزات آبخوری (استیل ضد زنگ، پلاستیک) باشد. تعدادی از اسیدهای قوی می توانند باعث ایجاد خط، حفره و از بین بردن لایه محافظ اکسید کروم استیل ضد زنگ در سیستم های آبخوری گردند. آلیاژهای حاوی درجات مختلفی از استیل ضد زنگ در ایالت کانادا، مقاومت متفاوتی نسبت به یک اسید خاص را دارند اما آسیب رسان ترین اسیدها، اسید هیدروکلریک و اسید سولفوریک هستند؛ به خصوص زمانی که با ترکیب کلردار (که اغلب در مرغداری انجام می شود) توأم می گردند.
اسید فسفریک فاقد کلر، می تواند جایگزین ایمن تری باشد. بهتر است با تولید کننده سیستم آبخوری جهت اطلاع از جنس استیل ضد زنگ سیستم آبخوری مورد استفاده، مشورت شود. آگاه باشد که بعضی تولیدکنندگان، ضمانت نامه ای دارند که مواجهه مستمر وسیله با کمتر از 6 و بیشتر از ppm 1 کلر، تمامی ضمانت مربوط به محصول را از بین می برد.
در آخر، در مورد نظافت سیستم آبخوری با اسیدها در زمان خالی بودن تجهیزات، صحبت می کنیم. اسیدهای غیر آلی جهت نظافت سیستم آبخوری و از بین بردن مواد تشکیل شده، عالی هستند. Ph باید 4 و کمتز از آن باشد و اسید غیر آلی نباید به مدت طولانی در آبخوری بماند. نوع اسید استفاده شده، مدت زمان ماندن را مشخص می کند. مجدداً با تولیدکننده مشورت نمایید.
اسیدهای آلی، ضعیف هستند و برای زدودن بیوفیلم غیر قایل اعتمادند. چندین مطالعه نشان داده است که زمانی که بیوفیلم پلی ساکاریدی تولید می شود، محصولات اسیدی زمان سختی را برای شکستن ترکیب دارند. مطالعه ای در دانشگاه Auburn بیان کرد که واکسن لاریگوتراکئیت عفونی (ILTV) که از طریق آب تجویز می شود، توسط بیوفیلم ها گرفته شده و تا 21 روز بعد از تجویز اول، به پرندگان منتقل شد. اسید سیتریک و سدیم هیپوکلرید به طور جداگانه، نتوانستند برای کشتن ILTV به بیوفیلم نفوذ کنند. قدرت بیشتر اکسید کننده سدیم بی سولفات و هیدروزن پراکسید (حتی جداگانه)، به بیوفیلم نفوذ کرده و ILTV را غیر فعال نمود.
اسیدها ابزار پر کاربردی در مرغداری هستند اما تنها در زمانی که بدانیم چرا از آن ها استفاده می کنیم و تفاوت های آن ها چیست.
ترجمه و تحقیق: دکتر فاطمه داودی (تیم علمی آرین رشد افزا(آرا))
Reference: Canadian Poultry Mgazine, December 2022, P: 12-16